Bình Đại là một trong ba huyện biển của tỉnh Bến Tre, với ưu thế hơn 27 km đường bờ biển, nên kinh tế thủy sản được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn của huyện. Huyện Bình Đại có diện tích nuôi trồng thủy sản khá lớn, trong đó chủ yếu là nuôi tôm công nghiệp, phát triển theo hướng nâng cao giá trị và phát triển bền vững gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, an toàn sinh học.

Tình hình hoạt động kinh tế thủy sản phát triển ổn định và bền vững đã góp phần nâng cao đời sống vật chất cho Nhân dân. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, tình hình tội phạm “Trộm cắp tài sản” có liên quan đến thủy sản vẫn còn xảy ra nhiều, trong 05 năm 2020-2025, xảy 11 vụ, tăng về số vụ 5,2% và số bị can 4,9% so với 05 năm trước đó. Địa bàn xảy ra chủ yếu trên các xã của tiểu vùng 3 và 4 của huyện vốn là các xã có sự phát triển mạnh về nghề nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm. Tài sản đối tượng nhắm đến là mô tơ và hộp giảm tốc tại các ao nuôi tôm, vì đây là tài sản dễ lấy trộm và dễ tiêu thụ. Thời gian mất trộm thường xảy ra vào ban đêm, trong khoảng thời gian từ 18 giờ cho đến 04 giờ sáng ngày hôm sau. Các đối tượng phạm tội có vụ chỉ là 01 bị can, có vụ có từ 02 bị can trở lên với vai trò đồng phạm giản đơn gồm có người thực hành và người giúp sức. Các đối tượng phạm tội trong độ tuổi từ 18 đến 35 tuổi và chủ yếu người địa phương sinh sống tại huyện Bình Đại phạm tội. Mục đích phạm tội nhằm chiếm đoạt tài sản đem bán lấy tiền tiêu xài cá nhân. Khi thực hiện tội phạm, các đối tượng đều có sự chuẩn bị trước công cụ, phương tiện phạm tội như xe mô tô, tuốc tua vít, bao đựng, khóa vặn mở ốc khóa mô tơ và hộp giảm tốc để phục vụ cho việc phạm tội được dễ dàng.

Từ thực trạng tội phạm xảy ra nêu trên, Viện kiểm sát nhân dân huyện Bình Đại nhận thấy nguyên nhân xảy ra tội phạm bắt nguồn từ những lý do như nhiều hộ gia đình trang bị mô tơ và hộp giảm tốc để phục vụ cho việc canh tác như chạy quạt tôm, bơm nước ra vào ao, do sử dụng mỗi ngày, nên các dụng cụ này thường được người dân để luôn tại ao tôm. Trong quá trình đang canh tác, phần lớn có người thường trực trông giữ tại các chòi giữ tôm, nhưng cũng có một số hộ dân còn lơ là, mất cảnh giác, không trông giữ hoặc không có ổ khóa cẩn thận, đặc biệt khi hết mùa vụ, các thiết bị này không được cất giữ và cũng không có người trông coi. Do tâm lý lơ là, mất cảnh giác của các hộ dân vì đa số nghĩ rằng tài sản có giá trị không lớn sẽ không bị mất trộm; một số khác không trình báo với cơ quan Công an khi bị mất trộm vì cho rằng tài sản có giá trị nhỏ, nên vô hình chung đã tạo điều kiện cho kẻ trộm tiếp tục phạm tội. Hệ thống đèn chiếu sáng từ các con đường chính dẫn vào các ao nuôi tôm chưa được trang bị đầy đủ. Hệ thống hàng rào bảo vệ còn sơ sài, chấp vá. Đây là những sơ hở, tạo điều kiện thuận lợi cho đối tượng phạm tội thực hiện hành vi trộm cắp tài sản tại khu vực nuôi tôm. Mặt khác, các đối tượng phạm tội đều là những người không có nghề nghiệp và thu nhập ổn định, lười lao động chân chính, các đối tượng sử dụng ma túy và thường chơi cờ bạc nên dẫn đến thiếu nợ, không có tiền tiêu xài và chi trả, nên dẫn đến các hành vi phạm tội trộm cắp tài sản. Các địa điểm thu mua ve chai, phế liệu và các cửa hàng bán dụng cụ nuôi tôm thành lập ngày càng nhiều, hoạt động còn khá lỏng lẻo, ham lợi nên mua đồ trộm, đây chính là nơi tiêu thụ các mô tơ và hộp giảm tốc cho các đối tượng.

Thiết nghĩ, trong thời gian tới, để kịp thời phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả tội phạm “Trộm cắp tài sản” có liên quan đến lĩnh vực thủy sản, Viện kiểm sát nhân dân huyện Bình Đại nhận thấy các đơn vị, địa phương và Nhân dân cần tập trung thực hiện tốt các giải pháp chủ yếu như sau:

- Đối với các cơ quan, đơn vị chức năng

Các cơ quan, đơn vị cần đẩy mạnh “Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”; tích cực tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật về phòng, chống tội phạm “Trộm cắp tài sản” có liên quan đến lĩnh vực thủy sản bằng nhiều hình thức phù hợp. Trong đó, chú trọng tuyên truyền cho Nhân dân nắm chắc được thủ đoạn phạm tội của đối tượng để áp dụng các biện pháp phòng ngừa phù hợp để bảo vệ tài sản cá nhân và giữ gìn an ninh xóm ấp. Thường xuyên tuần tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ địa bàn, đối tượng và kịp thời có giải pháp giáo dục, cảm hóa, răn đe, phòng ngừa tội phạm. Đồng thời, phát động người sẳn sàn tố giác tội phạm hoặc các đối tượng bị tình nghi có dấu hiệu phạm tội. Chú trọng tuyên truyền tại các vựa ve chai, phế liệu, các cửa hàng mua bán dụng cụ nuôi tôm, không mua các mô tơ và hộp giảm tốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Trong trường hợp có đối tượng đến bán có dấu hiệu nghi vấn thì bí mật trình báo cho cơ quan Công an gần nhất biết để xử lý.

- Đối với các hộ dân nuôi trồng thủy sản

Trong quá trình canh tác, cần xây dựng hàng rào kiên cố, vững chắc, hệ thống đèn chiếu sáng phải được trang bị đầy đủ và rộng khắp, bố trí người trông giữ nghiêm ngặt. Sau khi thu hoạch xong, cần mang các vật dụng về nhà cất giữ ngay; nếu để lại khu vực nuôi tôm thì phải có người trông coi, bảo quản cẩn thận. Cảnh giác với số đối tượng lạ mặt xuất hiện quanh khu vực nuôi tôm. Khi phát hiện, cần thông báo ngay cho các hộ dân xung quanh biết và lực lượng Công an để có biện pháp theo dõi, hỗ trợ khi cần thiết. Trường hợp phát hiện đối tượng trộm cắp tài sản, tri hô ngay để mọi người xung quanh biết, cùng vây bắt. Khi bị mất trộm tài sản, dù ít hay nhiều cũng nên trình báo với lực lượng Công an để có biện pháp điều tra, làm rõ đối tượng hoặc tuyên truyền ra dân trong khu vực biết, không để đối tượng tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội. Xóa bỏ tâm lý chủ quan, lơ là trong quản lý tài sản và thường xuyên nâng cao tinh thần phòng ngừa tội phạm lên trên hết, nhằm bảo vệ những thành quả sản xuất, lao động của mình.

Tóm lại, trách nhiệm phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm “Trộm cắp tài sản” có liên quan đến lĩnh vực thủy sản không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước mà còn là trách nhiệm của mọi công dân và của toàn xã hội. Mọi công dân có nghĩa vụ tích cực tham gia phòng, chống tội phạm. Có như thế mới đủ xung lực phát động rộng khắp phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” ở các vùng quê nông thôn, đảm bảo tốt an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, giữ gìn sự bình yên cuộc sống nơi quê biển, bảo vệ vững chắc thành quả lao động, sản xuất của Nhân dân địa phương./.

Huỳnh Vĩnh Thái – Viện KSND huyện Bình Đại