Trong những năm gần đây, các tranh chấp liên quan đến nghĩa vụ trả nợ và trách nhiệm liên đới trong hôn nhân ngày càng gia tăng. Đây không chỉ là vấn đề dân sự đơn thuần mà còn là bài học pháp lý quan trọng, giúp mỗi cá nhân nhận thức rõ quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định pháp luật.

Vay mượn tiền là một giao dịch phổ biến trong đời sống. Tuy nhiên, việc không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ dẫn đến nhiều tranh chấp pháp lý, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan. Một vụ án dân sự điển hình gần đây tại tỉnh đã làm rõ trách nhiệm trả nợ và nghĩa vụ liên đới trong hôn nhân, giúp nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân.

Tại Tòa án Nhân dân tỉnh, vụ án giữa nguyên đơn bà L.T.T.T, ông N.T.H và bị đơn bà N.T.L, ông L.V.N đã được đưa ra xét xử. Theo hồ sơ vụ án, bà L đã vay của ông H và bà T số tiền 170.000.000 đồng với lãi suất 1,2%/tháng nhưng không thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Dù thừa nhận khoản vay, bà L đề nghị miễn lãi và khẳng định chồng mình là ông N không liên quan và không phải chịu trách nhiệm. Tòa án cấp sơ thẩm tuyên buộc bà L phải thanh toán khoản nợ nhưng không xác định trách nhiệm liên đới của ông N. Không đồng tình với phán quyết này, nguyên đơn đã kháng cáo. Căn cứ quy định tại Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015, người vay tiền có nghĩa vụ hoàn trả cả gốc và lãi theo thỏa thuận, nếu không thực hiện, bên cho vay có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết. Đồng thời, theo Điều 27 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, nghĩa vụ phát sinh trong thời kỳ hôn nhân, bao gồm các khoản vay nhằm đáp ứng nhu cầu chung của gia đình, được xem là nghĩa vụ chung của cả hai vợ chồng, trừ khi có thỏa thuận khác hoặc có chứng cứ chứng minh mục đích vay là riêng. Trên cơ sở đó, Tòa án cấp phúc thẩm nhận định việc không buộc ông N cùng chịu trách nhiệm trả nợ với vợ là chưa phù hợp với quy định pháp luật. Do đó, bản án phúc thẩm đã tuyên ông N có nghĩa vụ liên đới cùng bà L trong việc hoàn trả khoản nợ cho nguyên đơn.

Vụ án giữa nguyên đơn bà L.T.T.T, ông N.T.H và bị đơn bà N.T.L, ông L.V.N không chỉ là một bài học pháp lý về nghĩa vụ trả nợ mà còn thể hiện rõ tầm quan trọng của việc hiểu biết và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến trách nhiệm liên đới trong quan hệ hôn nhân. Trong quan hệ dân sự, đặc biệt là các giao dịch vay mượn tài sản, việc thực hiện nghĩa vụ thanh toán không chỉ đơn thuần là trách nhiệm cá nhân của người đi vay mà còn có thể ảnh hưởng đến nghĩa vụ chung của cả hai vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân. Theo quy định pháp luật hiện hành, nếu khoản vay được xác định là phục vụ nhu cầu chung của gia đình, cả hai vợ chồng đều phải có trách nhiệm liên đới. Điều này nhằm đảm bảo quyền lợi của bên cho vay, đồng thời thể hiện nguyên tắc công bằng trong quan hệ dân sự và hôn nhân.

Qua vụ án này cũng là một lời nhắc nhở rằng, trong các giao dịch tài chính, sự minh bạch và trách nhiệm là yếu tố then chốt. Việc một cá nhân vay tiền mà không thực hiện nghĩa vụ trả nợ không chỉ gây ra tranh chấp pháp lý mà còn ảnh hưởng đến uy tín và sự ổn định tài chính của cả gia đình. Mỗi người cần ý thức rõ ràng rằng, khi tham gia vào bất kỳ thỏa thuận dân sự nào, họ phải có trách nhiệm thực hiện đầy đủ cam kết của mình. Bên cạnh đó, vụ án này còn cho thấy vai trò của pháp luật trong việc bảo vệ quyền lợi các bên và đảm bảo tính công bằng trong xã hội. Khi có tranh chấp xảy ra, việc Tòa án xem xét, đánh giá đầy đủ các chứng cứ, quy định pháp luật để đưa ra phán quyết phù hợp là vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ giúp giải quyết mâu thuẫn giữa các bên mà còn góp phần củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống pháp luật, thúc đẩy ý thức thượng tôn pháp luật trong cộng đồng.

Từ vụ án này, có thể rút ra bài học sâu sắc rằng mỗi cá nhân cần cẩn trọng khi tham gia các giao dịch tài chính, đồng thời phải hiểu rõ nghĩa vụ pháp lý của mình trong quan hệ hôn nhân và dân sự. Việc tôn trọng cam kết, tuân thủ pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi của chính bản thân mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng, văn minh và phát triển bền vững.

Ngọc Phấn – Phòng 9 Viện KSND tỉnh Bến Tre