Bản án hành chính sơ thẩm số 01/2014/HC-ST ngày 28/4/2014 của Tòa án nhân dân thành phố Bến Tre, tỉnh Bến Tre giải quyết việc “Khiếu kiện Quyết định hành chính số 1723/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre”, giữa: Người khởi kiện Bà Đàm Cẩm Hường, ngụ ấp Phú Chiến, xã Phú Hưng, thành phố Bến Tre, tỉnh Bến Tre với người bị kiện là Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre.Án đã xử: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Đàm Cẩm Hường; Hủy Quyết định số 1723/QĐ-UBND ngày 09/12/2009 “Về việc xác lập ranh giới đất giữa ông Đinh Phước Điền với bà Đàm Cẩm Hường ngụ tại ấp Phú Chiến, xã Phú Hưng, thành phố Bến Tre”; Buộc Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre, tỉnh Bến Tre và ông Đinh Phước Điền phải khôi phục lại tình trạng ban đầu của phần đất tranh chấp như trước khi chưa có Quyết định hành chính số 1723/QĐ-UBND ngày 09/12/2009 của Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre.
Sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, phía bà Đàm Cẩm Hường yêu cầu thi hành và Chi Cục thi hành án dân sự thành phố Bến Tre đã thụ lý thi hành án. Quá trình thi hành án, Cơ quan thi hành án ban hành các văn bản kiến nghị số 705/CCTHA ngày 23/10/2014; số 807/CCTHA ngày 15/12/2014 đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm bản án hành chính sơ thẩm, vì cho rằng quyết định bản án có sai lầm trong việc áp dụng pháp luật, kết luận không phù hợp với các tình tiết khách quan vụ án và khó thi hành. Uỷ ban nhân dân thành phố Bến Tre có các văn bản báo cáo số 358/BC-UBND ngày 19/11/2014; số 57/BC-UBND ngày 05/3/2015 gửi các ngành có liên quan đề nghị xem xét lại bản án do có những khó khăn, vướng mắc không thể thi hành.
Nội dung vụ án
Việc tranh chấp ranh đất giữa ông Đinh Phước Điền và bà Đàm Cẩm Hường phát sinh từ năm 2005 đã được các cơ quan chức năng thụ lý giải quyết. Ngày 10/11/2009, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bến Tre ban hành Văn bản số 1755/STN-MT về việc cung cấp thông tin về ranh giới sử dụng đất giữa ông Đinh Phước Điền và bà Đàm Cẩm Hường. Căn cứ vào văn bản của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bến Tre, Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Bến Tre có Tờ trình số 340/TTr-TNMT ngày 09/12/2009 đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre ban hành quyết định xác lập ranh giới đất của ông Đinh Phước Điền với bà Đàm Cẩm Hường.
Ngày 09/12/2009, Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre ban hành Quyết định số 1723/QĐ-UBND về việc xác lập ranh giới đất giữa ông Đinh Phước Điền với bà Đàm Cẩm Hường. Bà Hường không đồng ý với quyết định này và khiếu nại đến Uỷ ban nhân dân tỉnh Bến Tre. Ngày 01/7/2010, Ủy ban nhân dân tỉnh Bến Tre ban hành Quyết định số 1492/QĐ-UBND, nội dung không công nhận nội dung đơn khiếu nại của bà Hường và giữ y Quyết định số 1723/QĐ-UBND ngày 09/12/2009 của Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre.
Bà Hường khởi kiện vụ án hành chính yêu cầu hủy Quyết định số 1723/QĐ-UBND ngày 09/12/2009 của Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre. Án sơ thẩm nhận định quyết định hành chính của Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre là quyết định giải quyết tranh chấp ranh đất, giải quyết tranh chấp trong khi không có đơn khiếu nại nên vi phạm về thẩm quyền và trình tự giải quyết; nội dung quyết định về việc xác định ranh giới hai thửa đất là chưa đủ căn cứ. Từ đó, án sơ thẩm xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện, hủy Quyết định số 1723/QĐ-UBND ngày 09/12/2009 của Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre, đồng thời buộc khôi phục tình trạng ban đầu của phần đất tranh chấp như trước khi chưa ban hành quyết định hành chính.
Những dấu hiệu vi phạm
Án sơ thẩm buộc Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre và ông Đinh Phước Điền phải khôi phục lại tình trạng ban đầu của phần đất tranh chấp như trước khi chưa có quyết định hành chính là không đúng thẩm quyền theo quy định Điều 163 Luật Tố tụng hành chính. Bởi vì, biện pháp buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu là biện pháp khắc phục hậu quả, áp dụng khi xử lý vi phạm hành chính theo Điều 29 Luật Xử lý vi phạm hành chính, mà tại Điều 163 Luật Tố tụng hành chính không có quy định Tòa án có thẩm quyền áp dụng biện pháp này. Theo nội dung vụ án phía người khởi kiện không có yêu cầu bồi thường thiệt hại và việc tranh chấp ranh đất chưa được giải quyết xác định rõ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên, nên cũng chưa có căn cứ để xác định và khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự. Do đó, án sơ thẩm buộc phải khôi phục lại tình trạng ban đầu của phần đất tranh chấp như trước khi chưa có quyết định hành chính số 1723/QĐ-UBND ngày 09/12/2009 của UBND thành phố Bến Tre là không đúng quy định Điều 163 Luật Tố tụng hành chính.
Xét về thẩm quyền của Hội đồng xét xử sơ thẩm, tại Điều 163 Luật Tố tụng hành chính quy định Hội đồng xét xử có thẩm quyền buộc cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật; buộc cơ quan, tổ chức bồi thường thiệt hại, khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức bị xâm phạm… mà luật không có quy định Hội đồng xét xử có quyền buộc cá nhân thực hiện bất kỳ hành vi hay nghĩa vụ nào cả. Do đó, quyết định bản án sơ thẩm buộc cá nhân ông Đinh Phước Điền phải khôi phục hiện trạng ban đầu của phần đất tranh chấp là không đúng thẩm quyền theo quy định.
Do bản án sơ thẩm có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng và sai lầm trong việc vận dụng pháp luật, vì vậy cần được xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm để giải quyết lại vụ án theo đúng quy định của pháp luật.
Phòng 12 – VKSND tỉnh Bến Tre