Thực hiện chỉ thị số 01/CT-VKSTC ngày 02/01/2015 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về công tác của ngành Kiểm sát nhân dân, kế hoạch số 01/ KH-VKSTC-VP ngày 02/01/2015 về công tác trọng tâm của cơ quan VKSND tối cao năm 2015 và chương trình công tác kiểm sát thi hành án dân sự năm 2015. Vụ kiểm sát thi hành án dân sự (Vụ 10) đã ban hành hướng dẫn thực hiện công tác kiểm sát thi hành án dân sự năm 2015. Qua nghiên cứu hướng dẫn công tác kiểm sát thi hành án dân sự 2015 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao (Vụ 10), đối chiếu với kế hoạch – hướng dẫn công tác kiểm sát năm 2014 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Về cơ bản đối tượng của công tác kiểm sát thi hành án dân sự vẫn là cơ quan thi hành án dân sự, Tòa án nhân dân và các cơ quan tổ chức hữu quan khác. Tuy nhiên, qua nghiên cứu rút ra được những điểm mới so với hướng dẫn chương trình công tác kiểm sát thi hành án dân sự năm 2014 như sau:

          Thứ nhất, Viện kiểm sát hai cấp rà soát, sửa đổi, bổ sung Quy chế nghiệp vụ của đơn vị, Quy chế phối hợp liên ngành cho phù hợp với quy định của Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thi hành án dân sự. Đề ra các biện pháp cụ thể, thiết thực khắc phục những hạn chế, thiếu sót và tồn tại năm 2014 nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo điều hành và phối hợp thực hiện nhiệm vụ, nâng cao tỷ lệ số việc, số tiền được thi hành xong.

Thứ hai, Trừ Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, các Viện kiểm sát nhân dân địa phương khác trực tiếp xác minh ít nhất 15% trên tổng số các quyết định Hoãn thi hành án, quyết định ủy thác thi hành án và những việc xếp loại chưa có điều kiện thi hành án. Xác minh từ 30 – 50% việc thi hành án có tài sản bán đấu giá, nhằm qua đó xác định vi phạm. Đây là điểm nổi bật trong công tác kiểm sát thi hành án dân sự năm 2015. Xuất phát từ chức năng kiểm sát thi hành án dân sự của Viện kiểm sát được quy định trong Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân 2002. Đây là điểm mới, đột phá trong công tác hướng dẫn nghiệp vụ kiểm sát thi hành án dân sự năm 2015 đối với Viện kiểm sát nhân dân các cấp. Qua công tác xác minh trực tiếp, Viện kiểm sát nhân dân các cấp sẽ trực tiếp cũng như kịp thời phát hiện những vi phạm trong quá trình thi hành án để kịp thời kiến nghị hoặc kháng nghị tùy theo tính chất vụ, việc theo quy định pháp luật nhằm đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

Thứ ba, Trực tiếp kiểm sát Cơ quan thi hành án dân sự tập trung vào việc tổ chức thi hành án liên quan đến các tổ chức Tín dụng, ngân hàng. Xuất phát từ các việc thi hành án liên quan đến các tổ chức Tín dụng, ngân hàng ngày càng gia tăng về số lượng cũng như tính chất phức tạp các vụ, việc. Hầu hết khi tổ chức thi hành loại việc án này Cơ quan Thi hành án đều tiến hành cưỡng chế kê biên bán đấu giá tài sản (phần lớn là bất động sản) Khi cơ quan Thi hành án tiến hành thi hành các bản án của Tòa trên thực tế gặp nhiều khó khăn như: các loại việc án người phải thi hành án không còn khả năng thanh toán tiền cho Ngân hàng và các tổ chức tín dụng. Quá trình xác minh trên thực tế gặp nhiều trở ngại như trên đất có cây trồng và các loại hoa màu khác, nhưng trong hợp đồng thế chấp không thể hiện rõ dẫn đến Chấp hành viên khi kê biên trên thực tế gặp sự phản đối từ phía người phải thi hành án, đồng thời trên đất có vật kiến trúc là nhà ở, nhất là tài sản của người bảo lãnh thế chấp (nhưng đây là nơi ở duy nhất). Chính từ thực tế trên làm cho cho việc thi hành án dân sự khi liên quan đến các tổ chức Tín dụng, ngân hàng gặp nhiều khó khăn dẫn đến việc thi hành án kéo dài làm tiền lãi chậm thi hành án phát sinh rất lớn nên người phải thi hành án càng không đủ khả năng trả nợ cho các tổ chức Tín dụng, Ngân hàng. Không chỉ người phải thi hành án gặp bất lợi mà phía các tổ chức Tín dụng, Ngân hàng gặp nhiều trở ngại khi không thu hồi được khoản tiền đã cho vay (dẫn đến nợ xấu). Vì vậy, văn bản hướng dẫn công tác kiểm sát thi hành án dân sự năm 2015, Vụ 10 đã yêu cầu các phòng kiểm sát thi hành án dân sự thuộc các Viện kiểm sát nhân dân tỉnh tập trung kiểm sát việc thi hành án liên quan đến các tổ chức Tín dụng, Ngân hàng nhằm góp phần giải quyết những khó khăn vướng mắc nêu trên.

Qua nghiên cứu, những nội dung mới trong hướng dẫn công tác kiểm sát thi hành án dân sự năm 2015 của Vụ 10 là những điểm rất hay phù hợp với tình hình mới trong công tác kiểm sát thi hành án dân sự năm 2015.

                 Hoàng Quí

Phòng 10 -VKSND tỉnh Bến Tre