Thời gian qua, Bộ Công thương, Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Y tế, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành Thông tư liên tịch số 36/2012/TTLT-BCT-BCA-BTP-BYT-TANDTC-VKSNDTC ngày 07/12/2012 Hướng dẫn xử lý vi phạm về kinh doanh rượu nhập lậu, sản phẩm thuốc lá và nguyên liệu thuốc lá nhập lậu. Tại khoản 2 Điều 7 của Thông tư quy định:
2. Đối với hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ sản phẩm thuốc lá nhập lậu, việc xác định số lượng làm căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự cụ thể như sau:
a) Số lượng từ 1.500 bao đến dưới 4.500 bao được coi là số lượng lớn;
b) Số lượng từ 4.500 bao đến dưới 13.500 bao được coi là số lượng rất lớn;
c) Số lượng từ 13.500 bao trở lên được coi là số lượng đặc biệt lớn;
Theo Nghị định số 124/2015/NĐ-CP ngày 19/11/2015 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có hiệu lực từ ngày 05/01/2016. Tại mục 22 Nghị định 124/2015/NĐ-CP sửa đổi khoản 2 Điều 25 Nghị định 185/2013/NĐ-CP quy định:
2. Đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 500 bao trở lên thì người có thẩm quyền đang thụ lý vụ việc phải chuyển ngay hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự đểtruy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định củaĐiều 62 Luật Xử lý vi phạm hành chính; trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng có quyết định không khởi tố vụ án hình sự thì phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.
Như vậy, Theo Nghị định 124/2015/NĐ-CP, người nào vi phạm quy định về kinh doanh hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu từ 500 bao trở lên, là hàng cấm có số lượng lớn, bị xử lý theo Điều 155 Bộ luật hình sự hiện hành.
Về định lượng (Số lượng lớn, rất lớn, đặc biệt lớn) áp dụng từ 500 bao trở lên theo Nghị định 124/2015/NĐ-CP hay 1500 bao trở lên theo Thông tư liên tịch số 36/2012/ TTLT-BCT-BCA-BTP-BYT-TANDTC-VKSNDTC ngày 07/12/2012.
Theo Bộ luật hình sự năm 2015, tội sản xuất, buôn bán hàng cấm được quy định tại Điều 190, hàng cấm là hàng phạm pháp trị giá bằng tiền làm căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự ngoài các hàng phạm pháp là hóa chất, kháng sinh, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật cấm sử dụng trong trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, làm muối, sơ chế, chế biến, bảo quản nông, lâm, thủy sản và muối.
Do đó, thuốc lá điếu nhập lậu tới đây để xác định giá trị hàng phạm pháp làm căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự thì phải định giá.
Theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, Điều 21 và Điều 25 quy định Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành Nghị quyết để hướng dẫn việc áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử thông qua tổng kết áp dụng pháp luật, giám đốc xét xử; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành thông tư liên tịch để quy định về việc phối hợp giữa các cơ quan này trong việc thực hiện trình tự, thủ tục tố tụng. Vì vậy, để giải quyết những vướng mắc về định lượng và trị giá hàng phạm pháp thuốc lá điếu nhập lậu nêu trên thiết nghĩ cần phải có Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng thống nhất nhằm thực hiện đúng Bộ luật hình sự hiện hành và Bộ luật hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016 tới đây./.
Phòng 3 - VKSND tỉnh Bến Tre