Trong quá trình kiểm sát điều tra vụ án hình sự, khi bị can mắc bệnh tâm thần đã phát sinh hai quan điểm về thủ tục đình chỉ điều tra trong giai đoạn điều tra:

          Quan điểm thứ nhất cho rằng việc đình chỉ điều tra do Viện kiểm sát ra quyết định. Căn cứ theo Điều 313, Chương 33, Phần 7 của Bộ luật tố tụng hình sự 2003 quy định:

“Quyết định của Viện kiểm sát sau khi kết thúc điều tra

Sau khi nhận được hồ sơ vụ án và bản kết luận điều tra, Viện kiểm sát có thể ra một trong những quyết định sau đây:

1.Tạm đình chỉ hoặc đình chỉ vụ án;

2.Đình chỉ vụ án và quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh;

3.Truy tố bị can trước Tòa án”.

          Quan điểm thứ hai lại cho rằng, việc đình chỉ điều tra phải do Cơ quan điều tra ra quyết định.         

Theo quy định tại Điều 283 của Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988 sửa đổi, bổ sung:

          “Kết thúc điều tra

          Khi xét kết luận điều tra, Viện kiểm sát có thể ra một trong những quyết định sau đây:

1.Tạm đình chỉ hoặc đình chỉ vụ án;

2.Đình chỉ vụ án và quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh;

3.Truy tố bị can trước Tòa án”.

Tại Mục I, Phần II Thông tư liên tịch số 03/TTLT ngày 24/9/1997 của Bội Nội vụ, Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn việc áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh có đoạn nêu: “…nhận được quyết định bắt buộc chữa bệnh của Viện kiểm sát, Cơ quan điều tra thụ lý vụ án phải ra quyết định đình chỉ hoặc tạm đình chỉ điều tra đối với bị can đã có quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh (nếu đã khởi tố)…”.

Đối chiếu giữa Điều 283 của Bộ luật tố tụng hình sự 1988 và Điều 313 của Bộ luật tố tụng hình sự 2003 không có sự khác biệt về nội dung nên việc đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ điều tra vụ án đối với bị can cần áp dụng tương tự như Thông tư liên tịch số 03 năm 1997.

Mặc khác, theo quy định tại Khoản 2, Điều 162 của Bộ luật tố tụng hình sự 2003: “Việc điều tra kết thúc khi Cơ quan điều tra ra bản kết luận điều tra đề nghị truy tố hoặc ra bản kết luận điều tra và quyết định đình chỉ điều tra”.

Do đó, việc đình chỉ điều tra trong giai đoạn điều tra khi bị can mắc bệnh tâm thần phải do Cơ quan điều tra ra quyết định.

Mong sự đóng góp của các đồng nghiệp./.