Trong những tháng đầu năm 2016, công tác kiểm sát thường xuyên trong thi hành án dân sự luôn được lãnh đạo quan tâm chỉ đạo. Nếu như trước đây, hàng tuần Viện kiểm sát chỉ kiểm sát, theo dõi việc thu chi tiền thi hành án và kiểm sát tất cả các quyết định cơ quan thi hành án dân sự gửi sang Viện kiểm sát trong tuần thì trong 5 tháng đầu năm 2016, ngoài công việc vẫn thường làm như cũ, Lãnh đạo phòng kiểm sát thi hành án dân sự (Phòng 11) tham mưu Lãnh đạo Viện chỉ đạo Kiểm sát viên, cán bộ làm công tác kiểm sát thường xuyên thực hiện thêm một nhiệm vụ mới, đó là kiểm sát hồ sơ thi hành án của các quyết định thi hành án gửi sang Viện kiểm sát trong tuần. Sau 5 tháng triển khai và thực hiện, bước đầu đã đạt được những thành quả nhất định.

Trước đây, với lối làm việc cũ và có phần thụ động, Phòng 11 chỉ thực hiện chức năng kiểm sát tất cả các quyết định thi hành án mà Cơ quan THADS gửi sang Viện kiểm sát cùng cấp như: kiểm sát căn cứ ra quyết định, thời hạn ra quyết định thi hành án (kể cả trường hợp ra quyết định thi hành án chủ động và theo đơn), thời hạn gửi quyết định sang Viện kiểm sát. Như vậy, đến khi tiến hành trực tiếp kiểm sát, đoàn kiểm sát phải kiểm tra lại tất cả hồ sơ thi hành án (kể cả thi hành xong và thi hành dở dang), kiểm sát lại từ đầu các thủ tục thi hành án như thủ tục ra quyết định thi hành án, nội dung quyết định thi hành án với nội dung bản án, quyết định của Tòa án, thủ tục tống đạt, các biên bản xác minh, biên bản ghi nhận ý kiến của đương sự, các thủ tục thu chi tiền thi hành án,…trong khi với thời gian của cuộc kiểm sát kéo dài trung bình từ 5 đến 7 ngày làm việc, trong đó có cả kiểm tra quỹ tiền mặt, sổ sách nghiệp vụ, hồ sơ khiếu nại tố cáo, kho tang vật…làm cho công việc của đoàn kiểm sát cần nhiều thời gian hơn. Hiện nay, với cách làm việc mới và chủ động, Phòng 11 đã rút ngắn được thời gian trong việc kiểm tra hồ sơ thi hành án.

Hàng tuần, kiểm sát viên, cán bộ làm công tác kiểm sát thường xuyên ngoài các công việc kiểm sát hàng tuần sẽ kiểm tra hồ sơ thi hành án của quyết định thi hành án ban hành trong tuần. Các hồ sơ thi hành án phát sinh trong tuần sẽ được kiểm tra tiến độ thi hành án đến thời điểm kiểm tra, nếu trong tuần hồ sơ thi hành án Chấp hành viên, thư ký bận đi công tác sẽ chuyển sang kiểm tra vào tuần sau. Đảm bảo 100% các quyết định thi hành án gửi sang Viện kiểm sát đều được Viện kiểm sát kiểm tra hồ sơ nghiệp vụ. Khi kiểm tra hồ sơ nghiệp vụ, Kiểm sát viên sẽ lưu ý nhắc nhở các thủ tục Cơ quan thi hành án thường vi phạm như: chậm tống đạt (kể cả trường hợp gửi thông báo cho đương sự bằng đường chuyển phát nhanh chưa có kết quả của bưu điện), ra quyết định trễ hạn, chậm xác minh điều kiện thi hành án, chậm chi tiền thi hành án, chậm thi hành các thủ tục tiếp theo…Các trường hợp vi phạm đều được ghi nhận trong biên bản kiểm sát thường xuyên. Nếu các vi phạm trên lập đi lập lại nhiều lần, đã nhắc nhở nhưng vẫn tái diễn, Phòng 11 sẽ tổng hợp vi phạm và ban hành kiến nghị phòng ngừa chung.

Cụ thể, trong 5 tháng đầu năm 2016, qua công tác kiểm sát thường xuyên Phòng 11 đã phát hiện các vi phạm như: Chậm áp dụng các biện pháp luật định trong quá trình tổ chức thi hành án dẫn đến án tồn đọng kéo dài, không ra Quyết định thi hành án chủ động đúng thời gian luật định và ra Quyết định uỷ thác khi chưa xử lý xong tiền dự phí dẫn đến thu hồi một phần quyết định uỷ thác, Chậm xử lý tài sản cưỡng chế kê biên theo luật định, Chấp hành viên được phân công tổ chức việc thi hành án thực hiện việc thông báo quyết định về thi hành án, giấy báo, giấy triệu tập và các văn bản khác có liên quan đến việc thi hành án cho người phải thi hành án, người được thi hành án và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến thi hành án chưa đúng theo quy định. Những vi phạm trên Phòng 11 đã tổng hợp và ban hành kiến nghị phòng ngừa vi phạm pháp luật trong thi hành án dân sự. Qua đợt trực tiếp kiểm sát lần 1/2016, Phòng 11 có thực hiện việc kiểm tra việc thực hiện kiến nghị và nhận thấy những vi phạm trên Cơ quan thi hành án dân sự đã khắc phục  kịp thời.

Như vậy, qua quá trình kiểm sát thường xuyên, những vi phạm của Cơ quan THADS đã được Viện kiểm sát nhắc nhở và chấn chỉnh. Đến thời điểm kiểm sát trực tiếp, Phòng 11 chỉ tiến hành kiểm sát các hồ sơ còn đang thi hành. Do vậy, trong đợt kiểm sát các công việc cần phải làm có phần “nhẹ nhàng” hơn, đoàn kiểm sát cũng có nhiều thời gian hơn để nghiên cứu và kiểm tra các hồ sơ còn đang thi hành, đảm bảo tất cả các hồ sơ còn đang thi hành đều được kiểm tra 100%, tránh được việc phải kiểm tra gấp rút, sơ sài như trước đây. Kết quả trực tiếp kiểm sát đợt 1/2016, các hồ sơ thi hành án Cơ quan THADS tỉnh đều thực hiện rất tốt, không có sai phạm lớn, những sai phạm vẫn thường gặp trong kiểm sát trực tiếp như chậm xác minh, xác minh lại điều kiện thi hành án, chậm tống đạt…gần như được khắc phục triệt để. Chỉ có 1 số vi phạm nhỏ, không đáng kể như Biên bản xác minh điều kiện thi hành án thiếu chữ ký Chấp hành viên; biên bản xác minh không khoá dòng; cập nhật tài liệu không kịp thời …Chấp hành viên đã tiếp thu và khắc phục ngay.

Đại diện Cục thi hành án cũng nhận định rằng, nhờ công tác kiểm tra, giám sát, nhắc nhở thường xuyên của đại diện Viện kiểm sát, Chấp hành viên, thư ký cũng chuyên tâm hơn trong công việc, những vi phạm được khắc phục ngay và hạn chế tình trạng tái diễn. Hiệu quả trong công việc được nâng lên, tránh tình trạng “đổ lỗi” do các việc án quá nhiều.

Có thể nói, nhờ sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo cũng như công tác phối hợp giữa cơ quan thi hành án và Viện kiểm sát mà các việc án trong quá trình thi hành đạt được kết quả cao. Đây cũng là mục tiêu của cán bộ ngành tư pháp nói riêng và của cán bộ, công chức nói chung. Góp phần đảm bảo các bản án, quyết định của Tòa án đã tuyên đều được thi hành trên thực tế, niềm tin vào sự công tâm của cán bộ ngành tư pháp của người dân ngày càng được nâng lên. Thời gian tới, lãnh đạo Phòng 11 sẽ tham mưu lãnh đạo chỉ đạo Viện KSND địa phương tham khảo công tác này./.

Huỳnh Nhung - Phòng 11 - VKSND tỉnh Bến Tre